ปูมชีวิต Frank Lloyd Wright สถาปนิกชื่อก้องโลก (ตอนที่ 1)
By mammos

งานสถาปัตยกรรมแต่ละชิ้นจะสะท้อนให้เราเห็นถึงแนวความคิด จินตนาการ ตลอดจนปรัชญาของตัวสถาปนิกแต่ละคน ผลงานใดที่ได้ถูกถ่ายทอดกลั่นกรองออกมาเป็นงานสถาปัตยกรรมที่ได้รับการยกย่องชื่นชมจากผู้ที่พบเห็น ผลงานชิ้นนั้นจะไม่เป็นเพียงแค่สิ่งปลูกสร้างหรืออาคารเท่านั้น หากแต่จะถูกคัดเลือกให้เป็นงานสถาปัตยกรรมที่สะท้อนถึงความสำเร็จในวิชาชีพของสถาปนิกคนนั้นเลยทีเดียว และหากยิ่งนานวันงานชิ้นนั้นยังคงเป็นที่กล่าวขานและวิพากษ์วิจารณ์จากอนุชนคนรุ่นหลังด้วยแล้ว งานสถาปัตยกรรมชิ้นนั้นจะได้รับการเชิดชูให้กลายเป็นอนุสาวรีย์แห่งความภาคภูมิใจ ที่จะได้รับการอนุรักษ์ให้คงอยู่ต่อไปนานเท่านาน แม้ว่าสถาปนิกผู้ออกแบบจะล่วงลับไปแล้วก็ตาม

Frank Lloyd Wright เป็นสถาปนิกอีกท่านหนึ่งที่ได้ทิ้งผลงานอันโดดเด่นไว้ให้สถาปนิกรุ่นหลังได้ชื่นชม ผลงานที่โด่งดังของเขา คือ ‘Prairie Style' อาคารที่มีลักษณะลดหลั่นบิดเบี้ยวไม่เท่ากัน เป็นการผสมผสานระหว่างงานสถาปัตยกรรมและจิตวิญญาณที่ลงตัว ซึ่งแม้เวลาจะผ่านมากว่า 100 ปีแล้ว แต่งานของ Wright ยังคงความร่วมสมัยและเป็นอมตะได้อย่างน่าอัศจรรย์

     Wright เกิดเมื่อปี 1867 ที่เมือง Richland Center รัฐ Wisconsin ประเทศสหรัฐอเมริกา เข้าศึกษาในสาขาวิศวกรรมศาสตร์ที่มหาวิทยาลัย Wisconsin แต่กลับพบว่าตนเองมีความถนัดและชื่นชอบในงานสถาปัตยกรรม จึงเริ่มศึกษาค้นคว้าและเรียนรู้ด้วยตนเอง จนกระทั่งได้เข้าทำงานครั้งแรกในสำนักงานสถาปนิกที่มีชื่อเสียง ‘Louis Sullivan' ที่นี่เองนับเป็นจุดเริ่มต้นในอาชีพสถาปนิกที่แท้จริงของเขา

     ผลงานทุกชิ้นของ Wright สะท้อนให้เห็นถึงความเอาใจใส่ในรายละเอียดของงานสถาปัตยกรรม เน้นการออกแบบที่ขับความงดงามและมนต์เสน่ห์ของวัสดุธรรมชาติให้เผยออกมา โดยมิได้ไปแต้มแต่งสีสันหรือเปลี่ยนแปลงความเป็นธรรมชาติใดๆ ทั้งสิ้น แหวกแนวไปจากงานสถาปัตยกรรมในช่วงปี 1893 ที่ยังคงยึดมั่นกับรูปแบบที่หรูหราและฟุ่มเฟือย เน้นการใช้สีประดิษฐ์หรือแม้กระทั่งวอล์เปเปอร์ลวดลายตระการตา

งานของ Wright นับเป็นจุดเปลี่ยนแปลงของสถาปัตยกรรมในยุคนั้นเลยทีเดียว งานของเขามีความโดดเด่นจากความแตกต่างที่เรียบง่ายแต่สง่างาม เขาพิถีพิถันเป็นอย่างมากในการเลือกใช้และคัดสรรวัสดุจากธรรมชาติ เน้นการออกแบบที่ไม่ลบความเป็นตัวตนของวัสดุออกไป แต่กลับขับความเด่นให้ปรากฏออกมา นั่นเป็นสิ่งที่เขาได้ทิ้งไว้ให้ศึกษาและค้นคว้า เป็นแรงบันดาลใจให้สถาปนิกรุ่นหลังสานต่อแนวความคิดและพัฒนาจนก่อให้เกิดผลงานสถาปัตยกรรมสมัยใหม่

     ไม่น่าแปลกใจเลยที่พบว่า Wright เกิดในครอบครัวของชาวคริสต์นิกาย Unitarianism ที่เชื่อมั่นถือมั่นในพระเจ้าและสิ่งลี้ลับเหนือธรรมชาติ การปลูกฝังเลี้ยงดูและอบรมสั่งสอนของมารดา ถือว่ามีอิทธิพลต่อตัวเขาเป็นอย่างยิ่ง มารดาของเขามีความรักและศรัทธาในธรรมชาติ โดยได้แสดงออกมาให้เขารับรู้และค่อยๆ ซึมซับจากการที่เธอมักใช้ผ้าทอมือทำเป็นม่านแขวนให้ทิ้งตัวอย่างสวยงามตามธรรมชาติ มากกว่าการใช้ผ้าเนื้อนุ่มมีรอยจีบพับที่นิยมใช้กันในยุคนั้น หรือเมื่อยามที่ตกแต่งห้องด้วยดอกไม้ เธอจะเลือกใช้ถ้วยแก้วใสมากกว่าแจกันทึบที่มีลวดลายหรูหรา เธอให้เหตุผลกับเขาว่าเธอชอบที่จะมองเห็นก้านดอกไม้ในน้ำ ทำให้รู้สึกเหมือนได้มองเห็นต้นไม้ที่แตกกิ่งก้านสาขาและกำลังผลิดอกชูสะพรั่ง ในช่วงลดน้ำหนักเธอจะเน้นเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์จากธรรมชาติ รวมไปถึงการแต่งกายที่เรียบง่าย ถ่อมตนไร้จริตจก้าน แต่แฝงไปด้วยความสง่าและงดงามอยู่ในที ทั้งหมดที่เป็นองค์ประกอบและตัวตนของเธอ ได้ถูกหล่อหลอมและถ่ายทอดสู่จิตสำนึกและวิญญาณของ Wright อย่างไม่อาจหลีกเลี่ยงได้

     ไม่เพียงแค่นี้ ในทุกช่วงปิดเทอมฤดูร้อน Wright มักใช้ชีวิตอยู่กับครอบครัวลุง James ซึ่งถือเป็นครอบครัวเกษตรกรอย่างแท้จริง เขาต้องทำงานอย่างหนักในฟาร์มเหมือนกับเกษตรกรคนอื่น เพาะปลูก เก็บเกี่ยวถนอมผลผลิต รวมทั้งให้อาหารและดูแลสัตว์เลี้ยงในฟาร์ม นั่นยิ่งทำให้เขาสั่งสมความรักในธรรมชาติมากขึ้นเรื่อยๆ

     Wright ใช้ชีวิตในช่วงบั้นปลายที่บ้านเกิดใน Wisconsin เขาได้สร้าง ‘Taliesin' (หน้าผาอันเจิดจรัส) ที่เป็นทั้งบ้าน สตูดิโอ และฟาร์ม เขามีความสุขกับกิจวัตรประจำวันในการดูแลสัตว์เลี้ยง ปลูกผักและผลไม้ รวมทั้งการออกแบบฟาร์มในฝัน ก่อนจบชีวิตลงในปี 1959

     ปัจจุบันผลงานสถาปัตยกรรมของ Wright ได้กลายเป็นมรดกล้ำค่ายิ่ง บ้านและสตูดิโอแห่งแรกของเขาในย่าน Oak Park ชานเมืองรัฐชิคาโก ได้ถูกอนุรักษ์บูรณะซ่อมแซมและเปิดเป็นพิพิธภัณฑ์ให้สถาปนิกทั่วโลกได้ชื่นชมศึกษาค้นคว้าและสัมผัสผลงานของเขาด้วยตนเอง และนี่ถือเป็นผลงานอันยอดเยี่ยมของสถาปนิกคนหนึ่ง ที่ได้ทิ้งไว้ให้เป็นมรดกต่อคนรุ่นหลัง ถึงแม้เวลาจะผ่านไปนานเท่าใด ผลงานของเขาก็ยังคงยืดหยัดอยู่ เพื่อประกาศถึงความสามารถและฝีมืออันน่าชื่นชม อันเป็นอนุสรณ์ของความภาคภูมิใจที่ถูกเชิดชูไว้ชั่วกาลนาน

     ในครั้งหน้าเราจะมาเจาะลึกถึงรายละเอียดในผลงานสถาปัตยกรรมของ Wright และร่วมกันค้นหาว่าเขาได้ใช้ความรักและความศรัทธาในธรรมชาติ สร้างสรรค์ผลงานที่เป็นที่เลื่องชื่อตราบจนถึงทุกวันนี้ ได้อย่างไร …