กาลครั้งหนึ่ง...ก่อนจะต่อเติมบ้าน ( ภาคความลับแห่งเสาเข็ม)

กาลครั้งหนึ่ง ไม่นานสักเท่าไหร่...นายโนเนมกำลังวางแผนจะขยายต่อเติมบ้านหลังน้อยของเขาเพราะเขากำลังจะได้แต่งงาน แต่น่าสงสาร...ผู้รับเหมาก่อสร้างของพวกเขาแท้จริงคือหมาป่าเจ้าเล่ห์ปลอมตัวมา หวังจะหลอกเอาเงินจากนายโนเนมแล้วทำงานไปให้แบบส่งๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคนอย่างนายโนเนมไม่มีความรู้ด้านการสร้างบ้านเลย...ดังนั้นไม่ว่าเราจะเป็นนายโนเนมที่กำลังโดนหลอก หรือมีคนรู้จักที่กำลังจะถูกหลอก ก็ลองอ่านบทความนี้ดูสักนิด เผื่อว่าคำแนะนำเล็กๆ น้อยๆ ในนี้จะเป็นประโยชน์ได้นะคะ J

มาต่อกันที่ภาคสองของการต่อเติมกันแล้วนะคะ ความเดิมจากตอนที่แล้วที่เราได้แนะนำให้เข้าใจว่ารูปแบบการต่อเติมแบบไหน ถึงจะเหมาะกับความต้องการของเรากันไปแล้ว งั้นภาคนี้เรามาเริ่มต้นกันด้วยความลับของสถาปนิก ในการสร้างบ้านให้สง่างามบนดินได้อย่างไร...ซึ่งคำตอบของคำถามนี้ ก็คือส่วนที่อยู่ใต้ดินยังไงล่ะคะ

โอม...กระจกวิเศษ จงบอกข้าเถิด ว่าสิ่งที่เป็นเลิศใต้ปฐพี ที่บรรดาสถาปนิกเลือกใช้ในการสร้างบ้านคืออะไร...อ้าว...ผิดเรื่องไปซะแล้ว แต่ไม่เป็นไร ยังไง เราก็จะเฉลยซะอย่าง ความลับใต้ปฐพีของสถาปนิก ก็คงไม่พ้นเจ้า “เสาเข็ม” นั่นเอง....

อ้าว แล้วเจ้าเสาเข็มนั้น มันคืออะไรล่ะ
เสาเข็ม นั่นหรือก็คือเสายาวๆ ที่ต่อจากฐานรากใต้ตัวบ้าน ยืดลงไปใต้ดิน เพื่อไปยันกับชั้นหินของเปลือกโลก...และทำให้น้ำหนักของตัวบ้านทั้งหมด ถ่ายลงไปยังส่วนชั้นหินนี้ด้วย และทำให้ตัวบ้านไม่เลื่อนออกจากที่ตั้งด้วยหล่ะ ดังนั้น จึงสรุปได้ง่ายๆ ว่าเจ้าเสาเข็มนี้เปรียบเสมือนรากฐานของบ้าน เป็นส่วนที่รับน้ำหนักโครงสร้างของบ้านทั้งหมด เป็นสิ่งที่ยึดบ้านของเราไว้ให้มั่นคง และที่สำคัญ...หลังจากสร้างบ้านเสร็จแล้วเราจะไม่เห็นเสาเข็ม...เพราะอย่างนั้นล่ะ...ก็มันไม่เห็น...แล้วไง? who care? เสาเข็มไม่ใช่ประเด็น! หลายคนคิดแบบนี้ ทำให้มีปัญหาเกิดขึ้นตามมาในภายหลังได้

แล้วเราจะรู้เรื่องเสาเข็มนี้ไปทำไม? รู้แล้วได้อะไร?
เชื่อเถอะค่ะ รู้ไว้ดีกว่าไม่รู้เพราะว่าหากเราอยากจะรู้เท่าทันผู้รับเหมาและเข้าใจกับสถาปนิกแล้วล่ะก็ เราต้องรู้เรื่องพื้นฐาน (เอ่อ...จริงๆ ต้องบอกว่าใต้พื้นมากกว่า...เอาเถอะ) หรือก็คือเสาเข็มซะก่อน ซึ่งเสาเข็มนี้ก็จะเป็นปัจจัยสำคัญที่จะทำให้ส่วนต่อเติมที่เราฝันถึง สามารถอยู่ได้จริงๆ ไม่ทรุด ไม่หลุด ไม่พังไปก่อนเวลาอันควร (แน่นอน...ปกติเวลาอันควรของเราคือชั่วนิรันดร์ยังไงล่ะ วะฮะฮ่า!)
อะแฮ่มๆ เอาล่ะ...ทีนี้ในเมื่อน่าจะพอรู้จักเสาเข็มกันแล้ว เราก็ขอแนะนำให้รู้จักประเภทของเสาเข็มกันบ้างดีกว่า เสาเข็มเองก็แบ่งออกได้เป็นหลายแบบนะคะ รู้กันมั๊ยเอ่ย? แล้วก็จะรู้กันมั๊ยน้า...ว่าเราควรจะเลือกใช้เสาเข็มประเภทไหนดี? อิอิ ไม่รู้ก็ไม่เป็นไรค่ะ ไม่ว่างั้น งั้นเราจะของอธิบายให้ฟังเผื่อคนไม่รู้เลยแล้วกันค่ะ

แบบที่หนึ่ง : เสาเข็มแบบสั้น
ก็ตามชื่อที่บอกแหละ เสาเข็มแบบสั้น จะเป็นเสาเข็มที่เราตอกลงไปในดินเฉยๆ ไม่ถึงชั้นหิน (อาจจะใช้เข็ม 3 เมตร หรือ 6 เมตรแค่นั้น) ดังนั้น สิ่งที่ปลูกสร้างบนเข็มแบบนี้ ก็จะถ่ายน้ำหนักทั้งหมดลงบนดิน และก็จะมีการทรุดตัวตามการทรุดตัวของดินด้วยหล่ะ

จริงอยู่ว่าเมื่อก่อนเสาเข็มแบบนี้จะฮิตมาก...เพราะไม่มีเสาเข็มแบบอื่นให้ใช้ แต่เดี๋ยวนี้ให้ตายก็อย่าเลือกดีกว่า ปัจจุบันนี้มีอะไรให้เราเลือกกันตั้งมากมาย จะเลือกทั้งทีก็เอาอันดีๆ ไปเลยดีกว่า อ้อ...แต่ถ้าจะสร้างแค่พวกศาลา, ป้ายรถเมล์ ถนน หรือ โรงรถส่วนที่แยกออกมาจากตัวอาคาร (เช่น พวกลานจอดรถหน้าห้างของ Home Pro, Big C) ก็ใช้ได้ค่ะ แต่ถ้าไม่ใช่ ก็จำดีๆ นะคะ ถ้าเป็นสิ่งก่อสร้างอื่นๆ เช่น ห้องต่างๆ หรือโรงรถที่ติดกับตัวบ้าน...อย่าใช้เสาเข็มชนิดนี้เด็ดๆ ถึงใครจะบอกว่าไม่เป็นอะไรหรอกเพราะตัวบ้านของเราก็มีเสาเข็มอยู่แล้ว เอาส่วนต่อเติมไปยึดกับบ้านก็ได้ บลาๆๆ หรืออะไรก็ตาม...ส่วนต่อเติมไม่มีทางเป็นส่วนเดียวกับบ้านค่ะเพราะใช้คานกันคนละอัน ยกเว้นแต่จะทุบสร้างใหม่น่ะนะ...
จริงๆ อยากจะบอกว่าถ้าใครได้ยินคำนี้ขอให้เซย์โนไปเลยทันทีไม่ต้องคิดมาก...

สาเข็มแบบนี้ไม่เหมาะกับทั้งการสร้างบ้านและการต่อเติมบ้านเพราะมันจะแค่เจาะลงไปในดิน... แต่ลงไปไม่ถึงชั้นหินที่ต้องการหรือก็คือเป็นเสาเข็มที่ตอกค้างๆ คาๆ อยู่กลางดินนั่นเอง แล้วเพราะแบบนี้...เชื่อเถอะค่ะว่าภายในเวลาไม่ถึงสองปีสิ่งก่อสร้างที่อยู่เหนือเสาเข็มชนิดนี้ก็จะทรุด...ทรุด...ทรุด และจมลงต่อหน้าต่อตาเรา...(เว่อร์ไปมั้ยเนี่ย)

แบบที่สอง : เสาเข็มยาว
พูดไปก็คงนึกภาพไม่ออก...งั้นเอาเป็นว่า เคยมั๊ย เวลาแถวๆ บ้านกำลังสร้างบ้านหลังใหม่แล้วจะมีวันนึงที่จู่ๆ ก็มีเสียงเหมือนตนกำลังตอกตะปูแต่ดังกว่าหลายเท่าและหนวกหูกว่าหลายเท่า พอออกไปดูก็เห็นคนงานกำลังเอาแท่งคอนกรีตอะไรสักอย่างตอกลงพื้นอยู่นั่นล่ะ...

เสาเข็มชนิดนี้ ก็ตรงข้ามกับเสาเข็มสั้นในเรื่องของขนาด...ความยาว เพราะเสาเข็มยาวนี้ จะยาวยืดลงไปใต้ดิน จนถึงชั้นหินอย่างที่เราต้องการ (ตั้งแต่ 16-25 เมตรแล้วแต่พื้นที่) และช่วยเป็นตัวกลางในการถ่ายน้ำหนักของสิ่งก่อสร้างของเราทั้งหมดลงบนชั้นหินนี้ด้วย และก็แน่นอน ที่เรารู้ๆ กันอยู่ว่า ชั้นหินย่อมจะต้องแข็งกว่าชั้นดิน ดังนั้น ตัวบ้านและส่วนต่อเติมที่อยู่บนเสาเข็มยาว ก็จะทรุดตัวน้อยกว่าเสาเข็มสั้นที่อยู่ในดินเฉยๆ ด้วยนะ

แต่เสาเข็มแบบนี้ต้องทำงานในสถานที่ที่มีพื้นที่กว้างพอ และที่สำคัญ ถ้าเป็นงานต่อเติมล่ะก็ไม่ควรเป็นอย่างยิ่งที่จะใช้เสาเข็มแบบนี้ เพราะงาน ‘ต่อเติม’ แปลว่าต้องมีบ้านหลังเดิมอยู่แล้วค่อยสร้างเพิ่มออกไป การลงเสาเข็มแบบตอกจะทำให้ดินบริเวณที่เสาถูกตอกลงไปเบียดออกไปอยู่รอบข้างแทน แล้วดินก็จะถูกเบียดเป็นแนวไปเรื่อยๆ จนกว่าจะถึงชั้นหินที่เราต้องการเลยล่ะค่ะ

นอกจากนี้ดินอาจถูกเบียดไปเบียดกับเสาเข็มอันเดิมซึ่งอาจจะทำให้เสาเข็มเอียง หรือ เลื่อนไปจากตำแหน่งเดิมได้และบ้านของเราเริ่มที่จะไม่มั่นคงเพราะเสาถูกดันให้เลื่อนออกจากตำแหน่งที่ควรจะเป็น ไม่ก็เสาอาจจะเอียงทำให้บ้านเสียสมดุล หรือ ส่วนประกอบของตัวบ้าน เช่น ผนัง, คาน เกิดรอยร้าวเนื่องจากแรงสั่นสะเทือนในการตอกเสาเข็ม...
ดังนั้น ส่วนต่อเติมที่อยู่ใกล้ๆ กับตัวบ้านเดิม ก็คงเลือกใช้เสาเข็มยาวแบบนี้ไม่ได้เช่นกันนะคะ

แบบที่สาม : เสาเข็มแบบเจาะ
เป็นวิวัฒนาการล่าสุดของวงการเสาเข็ม (จริงๆ ก็หลายสิบปีแล้วเหมือนกัน แต่ก็ถือว่าใหม่ที่สุด...)
การลงเสาเข็มแบบนี้ เกิดขึ้นมาเพื่อแก้ปัญหาของเสาเข็มยาว เพราะจะใช้ปลอกเหล็กและเครื่องมือเจาะลงไปให้เป็นรูแล้วดูดเอาดินออกมาแทนการตอกเข็มลงไปในดินตรงๆ (และก็ทำให้หมดปัญหาเรื่องดินเบียดด้วยล่ะ J ) จากนั้นพอเจาะถึงชั้นหินที่ต้องการก็สอดเหล็กที่ผูกแล้วลงไปแล้วค่อยเทคอนกรีตลงไป กลายเป็นเสาเข็มแบบหล่อกับที่สมบูรณ์แบบ ทำให้เสาเข็มแบบนี้ค่อนข้างจะมั่นคงมากกว่า สามารถใช้ได้กับทั้งงานสร้างบ้านและงานต่อเติม แม้ว่าเสียงจะยังดังอยู่บ้างแต่เบากว่าเสาเข็มแบบตอกทุกชนิด มีการสั่นสะเทือนระหว่างทำงานน้อย แถมรับน้ำหนักได้ดีกว่าและใช้พื้นที่ในการทำงานก็ยังน้อยกว่าเสาเข็มยาว จึงเหมาะสำหรับงานต่อเติมเกือบทุกชนิด รวมทั้งการก่อสร้างบ้านใหม่ที่มีบ้านข้างเคียงอยู่ใกล้ๆ ด้วย ดังนั้น จึงเป็นเสาเข็มที่ค่อนข้างแนะนำเลยล่ะค่ะ

แต่เสาเข็มแบบนี้ก็มีข้อต้องระวังเหมือนกัน...คือต้องระวังเรื่องเหล็กที่สอดลงไป ดูว่ามันต้องไม่ขึ้นสนิมนะ ไม่อย่างนั้นไอ้ที่เราสู้อุตส่าห์การันตีว่ามันมั่นคง ก็คงจะถูกสนิมกร่อนให้แก่จนเปราะลงไปเรื่อยๆ แน่...อ้อ แล้วก็เสาเข็มแบบนี้ลงแล้วประหยัดเวลากว่าก็จริง...แต่งบประมาณไม่ได้ประหยัดตามนะคะ J
[PS. เผื่อใครอยากจะรู้ เสาเข็มแบบเจาะนี้จะราคาต้นละประมาณ 12,000 – 18,000 บาทค่ะ แต่รับประกันว่าคุ้มค่าราคาจริงๆ…ไม่ค่อยโฆษณาเลยเนอะ -3-]

ขอแทรกสักนิดนึง...เกี่ยวกับเรื่องราวของชั้นดินและชั้นหิน ซึ่งจะขออธิบายให้ฟังสั้นๆ นะคะ
ส่วนที่เราอยู่อาศัยบนเปลือกโลกนั้นส่วนใหญ่จะเป็นดิน (โดยเฉพาะในประเทศไทยของเรา) และลึกลงไปใต้ดิน อีกไม่มากไม่น้อย (ราวๆ 16-25 เมตร...ขึ้นอยู่กับพื้นที่) ก็คือชั้นหิน ตรงส่วนชั้นหินตรงนั้นจะแข็งแรงกว่าชั้นดินที่เราอยู่ ดังนั้นการเจาะหรือตอกลึกลงไปให้ถึงชั้นหินที่ต้องการก็จะทำให้เสาเข็มของเรามีพื้นที่มั่นคง...ถ้าเจาะไม่ถึงก็กลายเป็นเสาเข็มสั้น แต่ถ้าหากเจาะเกินลึกลงไปอีกก็อาจทำให้น้ำซึมขึ้นมาได้

...การตอกเสาเข็มลงไปก็เพื่อถ่ายน้ำหนักของโครงสร้างทั้งหมดลงบนตัวเข็ม ดังนั้นการถ่ายน้ำหนักทั้งหมดของเข็มลงบนชั้นหินอีกทีนึงก็จะทำให้ภาระของเสาเข็มมีไม่มาก อีกทั้งถ้ามีชั้นหินเป็นฐาน บ้านก็จะไม่ทรุดตัวลงตามดินค่ะ อ้อ...แล้วก็ในการเจาะเสาเข็มแต่ละครั้งเราควรปรึกษาวิศวกร หรือ สถาปนิกให้มาช่วยดูและตรวจสอบให้เพื่อความแม่นยำด้วยนะคะ ไม่งั้นถ้าเกิดให้ผู้ที่ไม่เชี่ยวชาญทางด้านนี้คำนวณแล้วข้อมูลเกิดผิดพลาดขึ้นมา อย่ามาโทษกันนะคะ

ก็ประมาณนี้ค่ะ...ก็คงจะรู้คำตอบของคำถามด้านบน (นู้น) กันแล้วสินะคะ ไม่น่าเชื่อเลยจริงๆ ใช่มั๊ยล่ะคะว่าเสาเข็มเองก็ยังมีหลายแบบอีก วุ่นวายจริงจัง...แต่ช่างมัน เพราะยังไงหลังจากอ่านจบแล้วเชื่อว่าทุกคนคงจะมีเสาเข็มในใจ(?) กันแล้วล่ะ เพราะงั้นจะสร้างหรือต่อเติมบ้านครั้งต่อไปก็ตัดไปได้แล้วล่ะค่ะหนึ่งปัญหา

By J