L’Art de la Table หมายถึง ศิลปะการจัดโต๊ะอาหารให้ตรงตามมารยาทโต๊ะอาหารของชาวฝรั่งเศส ที่เป็นเรื่องจริงจังขนาดที่เรียกได้ว่าเป็นศาสตร์อย่างหนึ่งที่สำคัญของชาวฝรั่งเศสเลยทีเดียว เพราะการจัดโต๊ะอาหารนี้จะเป็นตัวชี้ให้เห็นถึงฝีมือและความสามารถทางด้านการจัดการและความคิดสร้างสรรค์ของเจ้าบ้าน ทั้งยังเป็นตัวกำหนดบรรยากาศบนโต๊ะอาหารอีกด้วย

ในสมัยก่อน หน้าที่การจัดการมื้ออาหารให้เป็นที่น่าประทับใจของแขกนั้นจะเป็นหน้าที่ของคุณนายหรือคุณหนูที่มีอายุถึงเกณฑ์การเปิดตัว (Debutante) ของบ้าน โดยนอกจากจะเป็นบททดสอบที่แสนสำคัญของผู้จัดแล้วว่าจะเป็นสตรีที่มีความสามารถหรือไม่ ยังแสดงถึงความสัมพันธ์และมิตรภาพอันดีกับผู้จัดงานอีกด้วย เพราะในการเชิญมาทานอาหารค่ำที่เป็นส่วนตัว (ที่ไม่ใช่งานเลี้ยง) นั้นมักจะเชิญเฉพาะผู้มีความสนิทสนมคุ้นเคย ญาติหรือเพื่อนสนิท เช่น มื้อค่ำที่จัดโดยคุณนายของบ้านก็จะมีแขกเป็นคนรู้จักของคุณผู้ชายของบ้าน หรือเพื่อนในวงสังคมของคุณนาย ในขณะเดียวกันมื้อค่ำที่จัดโดยคุณหนูก็จะมีแขกเป็นเพื่อนสนิท… หากบ้านผู้จัดนั้นๆ ไม่ได้มีตำแหน่งใหญ่โตก็แล้วไป แต่หากมีตำแหน่งสำคัญแล้วล่ะก็… ผู้ที่ไม่ได้ถูกเชิญอาจต้องมีร้อนรนกันบ้างไม่มากก็น้อย

ส่วนในปัจจุบันที่ตำแหน่งขุนนางต่างๆ ได้ถูกยกเลิกไปแล้ว การรับประทานอาหารค่ำจึงกลายเป็นวัฒนธรรมการกินอาหารมื้อพิเศษในโอกาสพิเศษร่วมกับญาติสนิทมิตรสหายของแต่ละบ้านแทน

Credit : seraserrestaurant .com

ศิลปะการจัดโต๊ะอาหารนี้ เริ่มต้นตั้งแต่การเลือกภาชนะและอุปกรณ์รับประทานอาหาร (Cutlery) ว่าจะใช้จานชามโทนสีอะไร มีลวดลายแบบไหน รูปร่างแบบใด คู่กับช้อนส้อมมีดแบบที่เป็นเครื่องเงิน เครื่องทองหรือโลหะ เรียบหรูหรือมีลูกเล่น ดูภาพรวมแล้วให้ความรู้สึกหรูหราลงตัว หรือสะเปะสะปะไม่เข้ากัน ทั้งยังมีแก้วน้ำและแก้วไวน์ที่ยังเป็นโจทย์ที่สำคัญให้ได้ขบคิดกันอีกด้วย

Credit : Manu on Unsplash

แจกันดอกไม้เองก็เป็นส่วนสำคัญของการจัดโต๊ะอาหารฝรั่งเศส ที่ช่วยให้เกิดความรู้สึกสดชื่นผ่อนคลาย สร้างความรู้สึกเชิงบวกให้กับโต๊ะอาหาร แต่กระนั้นก็ต้องเลือกดอกไม้ที่ไม่ส่งกลิ่นแรงจนรบกวนกลิ่นของอาหาร หรือว่าแจกันที่สูงใหญ่เกินไปจนบังหน้าคนบนโต๊ะอาหารจนพาลให้เสียบรรยากาศอีก ว่ากันว่าดอกไม้ที่นิยมใช้กันมากที่สุดคือดอกกุหลาบสีสันต่างๆ เพราะนอกจากจะดูนวลเนียนงามตา หรูหราและมีกลิ่นหอมจางๆ แล้ว ยังมีความหมายที่ดีและโรแมนติก

French Food Course คอร์สอาหารฝรั่งเศส

ต่อจากการเลือกอุปกรณ์และของตกแต่งต่างๆ บนโต๊ะอาหารแล้ว ต่อมาก็ได้เวลาของการจัดคอร์สอาหาร โดยคอร์สอาหารฝรั่งเศสประกอบด้วย :

Credit : britannica .com

Entrée หรือ Strater อาหารเรียกน้ำย่อย เช่น ซุป, หอยทากเอสคาร์โก้, ผลไม้อย่างเมล่อนและ Cold Cut, กราแตง (Gratin), ไปจนถึงเค้กคาว (Savory Cake) ที่เป็นเค้กใส่เนื้อสัตว์หรือผัก ซึ่งอาหารเรียกน้ำย่อยเหล่านี้จะเสิร์ฟพร้อม Aperitif หรือเครื่องดื่มก่อนอาหาร ซึ่งมักจะเป็นแอลกอฮอล์เบาๆ ค็อกเทล หรือน้ำผลไม้โซดาที่ให้ความรู้สึกสดชื่น

Credit : Hermes Rivera on Unsplash

Salad หรือ Light Starter อื่นๆ เพื่อให้ความรู้สึกสดชื่น เตรียมพร้อมสำหรับการดื่มด่ำกับอาหาร แต่แน่นอนว่าสลัดที่ว่านี้ไม่ใช่สลัดจานโตที่กินเพื่อให้อิ่ม แต่เป็นจานเล็กๆ น่ารักๆ เท่านั้น

Credit : Sebastian Coman Photography on Unsplash

Plat Principle หรือ Main Dish เป็นเมนูจานหลักของวัน โดยอาหารจานหลักนี้จะเป็นหน้าเป็นตาของเจ้าบ้านกันเลยทีเดียว การเลือกอาหารจานหลักจะมีความสำคัญเป็นอย่างมากเพราะนอกจากต้องเลือกให้เหมาะสมกับแขกที่เชิญมาทุกคนแล้ว (ในกรณีที่แขกบางคนมีเงื่อนไขหรืออาหารที่แพ้เป็นพิเศษ) ยังต้องดูให้เหมาะสมกับฤดูอีกด้วยว่าเป็นหน้าร้อนหรือหน้าหนาว… โดยทั่วไปมักเสิร์ฟเป็นสเต็กเนื้อวัว, สเต็กเนื้อแกะ หรือ อาหารทะเลและปลา หากไม่กินเนื้ออาจเสิร์ฟเป็น Ratatouille หรือ Bohemian Aubergine ที่เป็นจานผัก และอาจเลือกเสิร์ฟเป็นสตูว์ร้อนๆ ในช่วงฤดูหนาว หรือเมนูอื่นๆ ที่สามารถปรับเปลี่ยนได้ตามโอกาสและความเหมาะสมนั่นเอง

Credit : Kelsey Knight on Unsplash

Wine ฝรั่งเศสเป็นดินแดนแห่งไวน์ ดังนั้นไวน์จึงเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ในมื้ออาหาร ไม่ว่าจะเป็นไวน์ขาว, ไวน์แดง, ไวน์กุหลาบ รสเข้มหรือรสอ่อน กลิ่นออกผลไม้, กลิ่นหอมป่าไม้ หรือกลิ่นเครื่องเทศ ไปจนถึงอายุของไวน์ที่จะนำมาเสิร์ฟ ล้วนเป็นสิ่งที่ต้องเลือกอย่างพิถีพิถันเพื่อให้เข้ากับอาหาร และเหมาะสมกับฐานะของแขกที่เชิญมาร่วมรับประทานอาหาร… ที่สำคัญไวน์จะต้องเป็น “ไวน์ฝรั่งเศส” เท่านั้น

Credit : Melissa Walker Horn on Unsplash

Fromage หรือ Cheese เป็นอีกสิ่งที่ขาดไปไม่ได้บนโต๊ะอาหารของชาวฝรั่งเศส แต่การกินชีสนั้นจะกินหลังอาหารจานหลัก ไม่ใช่กินก่อนอาหาร เหมือนเป็นการปิดท้ายของคาว โดยชีสที่เสิร์ฟนั้นจะกินคู่กับขนมปัง และจะมีชีสหลากหลายชนิดตั้งอยู่ โดยจำนวนชีสที่นำมาเสิร์ฟนั้นจะต้องเลือกให้เป็นเลขคี่ เสิร์ฟในอุณหภูมิห้อง และต้องมีวิธีการตัดชีสอย่างถูกต้องตามมารยาทอีกด้วย

Credit : Razvan Mirel on Unsplash

Dessert อาหาร Full Course ไม่มีทางที่จะขาดของหวานไปได้แน่ๆ โดยของหวานอาจเป็นเค้ก ขนมอบรสหวาน หรือผลไม้ ให้ได้กินปิดท้ายการรับประทานอาหารอย่างสวยงาม

Credit : Ulvi Safari on Unsplash

Disgestif แต่ยังไม่จบแค่นั้น… แม้อาหารจะปิดฉากอย่างงดงามไปแล้ว แต่ยังมีเครื่องดื่มที่ยังคงเสิร์ฟหลังมื้ออาหาร โดยส่วนมากมักเป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์สูงที่ชวนให้รู้สึกผ่อนคลาย

Credit : Adi Goldstein on Unsplash

Coffee และก่อนจะจากกันเจ้าบ้านก็จะเสิร์ฟกาแฟช็อตเล็ก หรือชาสักถ้วย เพื่อให้ความรู้สึกอบอุ่นและเป็นสัญญาณการจบงานอย่างที่รู้โดยทั่วกัน

ถ้าอย่างนั้นหมายความว่าชาวฝรั่งเศสทุกคนจะต้องมีสกิลการทำอาหารติดตัวแบบครบจบเป็น Full Course เลยหรือไม่? คำตอบคือไม่จำเป็น เพราะหากไม่มั่นใจในฝีมือการทำอาหารของตนเอง ก็สามารถไปจับจองร้านอาหารที่เสิร์ฟอาหารแบบ Full Course ได้เช่นกัน โดยเจ้ามือก็จะแสดงฝีมือในการเลือกร้านอาหารและเลือกเมนูอาหารและไวน์ที่จะจัดเข้าในคอร์สแทนนั่นเอง

และแน่นอนว่าการสร้างบรรยากาศดีๆ และมื้ออาหารที่แสนวิเศษนั้นไม่ได้ขึ้นอยู่กับเจ้าของบ้านเพียงอย่างเดียว แต่แขกผู้ร่วมรับประทานอาหารเองก็ต้องให้ความร่วมมือด้วยเช่นกัน และในบทความนี้เราก็ได้รวบรวมเอา มารยาทบนโต๊ะอาหารฝรั่งเศส บางส่วนที่ควรทราบมาไว้ให้ทุกท่านกันแล้วค่ะ

Credit : theculturetrip .com

1. อาหารค่ำของชาวฝรั่งเศสโดยส่วนมากจะเริ่มราวๆ 19.00 ~ 20.00 น. เพราะส่วนมากทุกคนจะเลิกงานตอนประมาณ 18.30 น. แขกควรไปถึงตรงเวลาพอดี ไม่ควรไปก่อนเวลา 15 นาทีอย่างที่เราเคยชินเพราะเจ้าของบ้านอาจยังเตรียมตัวไม่เสร็จ และไม่ควรไปสายเพราะจะทำให้คนอื่นๆ ต้องรอ

2. ควรมีของฝากติดไม้ติดมือให้กับเจ้าบ้าน ซึ่งโดยส่วนมากจะเป็นไวน์หรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ดีๆ ที่มีราคาเหมาะสมสักขวด แต่ในบางกรณีการมอบไวน์อาจมองว่าเป็นการให้เกียรติเจ้าของบ้านเช่นกันเพราะเจ้าของบ้านได้คัดสรรไวน์สำหรับมื้ออาหารเอาไว้แล้ว หากเลียบเคียงสอบถามคนรู้จักแล้วว่าเจ้าบ้านซีเรียสเรื่องนี้ ของฝากที่ควรจะนำไปก็อาจเลือกเป็นช่อดอกไม้สวยๆ หรือขนมหวานหลากชนิดแทน (ไม่นิยมเอาไปชนิดเดียว และไม่เอาไปพอดีจำนวนแขกเพราะอาจทำให้เจ้าของบ้านไม่สบายใจอีกว่าไม่อยากกินขนมที่เขาเลือก ทางที่ดีจึงควรนำไปตั้งใจฝากแค่เจ้าบ้านเท่านั้น)

3. เมื่อไปถึงแล้วอย่านั่งลงทันที เพราะเจ้าบ้านจะจัดแจงเอาไว้แล้วว่าให้ใครนั่งตรงไหน อาจมีการ์ดเล็กๆ ตั้งเอาไว้อยู่ หรือหากไม่มี ก็ควรจะรอเจ้าบ้านมาเชิญว่าใครนั่งตรงไหน ไม่ควรสลับที่นั่งกันเองโดยเด็ดขาด

4. เมื่อได้เวลาเสิร์ฟอาหาร ถึงจะมีอาหารมาวางตรงหน้าแล้ว แม้เราจะได้เสิร์ฟก่อนใครและอาหารตรงหน้าจะยั่วน้ำลายแค่ไหนก็ต้องอดทนไว้… ต้องรอให้ผู้ร่วมโต๊ะทุกคนได้รับจานอาหาร และได้รับสัญญาณจากเจ้าบ้านให้เริ่มลงมือกินได้ก่อน (โดยจะกล่าวว่า Bon Appétit) แขกจึงจะเริ่มลงมือทานได้

Credit : Louis Hansel on Unsplash

5. การรับประทานอาหารนั้น จะต้องทานอาหารที่เสิร์ฟในจานให้หมด ไม่อย่างนั้นอาจถูกมองว่าเป็นการไม่ให้เกียรติเจ้าบ้าน ดังนั้นหากเป็นคนกินน้อยก็จะต้องวางแผนล่วงหน้า เตรียมท้องให้ว่างเอาไว้ก่อน หรือแจ้งเจ้าบ้านเอาไว้ก่อนล่วงหน้าตั้งแต่แรก

6. แต่ถึงอย่างนั้น ถ้ารีบกินหรือกินจนสะอาดเกลี้ยงจนเกินไป เจ้าบ้านอาจรู้สึกไม่สบายใจ คิดว่าตนเสิร์ฟอาหารไม่เพียงพอ และอาจจะเสนอให้ทานเพิ่มอีกสักจาน ซึ่งตามมารยาทแล้วหากเจ้าบ้านเสนอก็ไม่ควรจะปฏิเสธ… ดังนั้นควรวางแผนการกิน ไม่ให้สะอาดเรียบจนเกินไปและกินให้เสร็จแต่ละจานในเวลาที่ไล่เลี่ยกับเจ้าบ้านนั่นเอง

7. แน่นอนว่ามารยาทอย่างหนึ่งที่ต้องพึงระวังไว้ คือ ห้ามขอซอสหรือเครื่องปรุงเพิ่มเติมโดยเด็ดขาด เว้นแต่ผู้เสิร์ฟจะถามว่าต้องการเกลือ พริกไทย หรือชีสเพิ่มหรือไม่ (และเขาจะเป็นคนใส่เพิ่มให้เอง) หากได้เผลอไปขอซอสหรือเครื่องปรุงอื่นๆ อาจมองว่าเสียมารยาทเป็นอย่างมาก รวมทั้งยังไม่ให้เกียรติพ่อครัวแม่ครัวที่ทำอาหารจานนั้นอีกด้วย

Credit : Paul Steuber on Unsplash

8. โต๊ะอาหารฝั่งเศสจะมีขนมปังตั้งอยู่กลางโต๊ะ (ตั้งอยู่บนผ้าปูโต๊ะเลย ไม่วางอยู่ในจาน) แต่ขนมปังนี้จะยังไม่สามารถกินได้จนกว่าอาหารจานแรกจะมา เพราะขนมปังไม่ใช่ของทานรองท้อง แต่เป็นเหมือนอาหารเคียง ที่ทานคู่กับอาหารจานหลัก เมื่อแบ่งมาจากตรงกลางแล้วยังทานไม่หมด ก็ควรจะวางไว้บนโต๊ะทางซ้ายมือของตนเอง (ย้ำอีกครั้งว่าวางบนโต๊ะ ไม่ใช่ในจาน) และที่สำคัญห้ามขอเนยมาทาขนมปังเด็ดขาด เพราะชาวฝรั่งเศสมองว่าเนยจพใช้สำหรับการทำอาหาร หรือ สำหรับทานกับมื้อเช้าเท่านั้น

9. การกินขนมปัง จะต้องฉีกขนมปังออกมาเป็นชิ้นพอดีคำ จิ้มกับซอสในจานอาหาร หรือกินเปล่าๆ คู่กับอาหารจานต่างๆ แต่หลักการที่ควรจำไว้คือ ชาวฝรั่งเศสจะไม่ใช้มีดหั่นขนมปัง และจะไม่กัดขนมปังจากก้อนเด็ดขาด จะต้องบิออกมาเท่านั้น เพื่อที่เวลาวางส่วนที่ยังกินไม่หมดไว้ข้างๆ ขนมปังจะได้ยังอยู่ในสภาพที่ดูดี

10. หนึ่งในมารยาทที่น่าแปลกใจคือเวลารับประทานอาหารร่วมกันจะต้องเอาแขนขึ้นมาไว้บนโต๊ะ ทั้งนี้ทั้งนั้นเป็นกฏเกณฑ์มารยาทมาตั้งแต่สมัยก่อนที่ผู้คนยังคงพกอาวุธ การเอาแขนขึ้นมาไว้บนโต๊ะแสดงให้ผู้อื่นเห็นถึงเจตนาความบริสุทธิ์ใจ ว่าตนไม่ได้แอบซ่อนอาวุธอะไรเอาไว้ในแขนหรือใต้โต๊ะ

Credit : Lefteris kallergis on Unsplash

11. ระหว่างการรับประทานอาหาร เครื่องดื่มที่ได้รับการยอมรับมีเพียงไวน์หรือน้ำเปล่าเท่านั้น ส่วนเครื่องดื่มประเภทน้ำอัดลม, ค็อกเทล หรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อื่นๆ มีไว้ดื่มก่อนหรือหลังอาหาร (Aperitif or Disgestif) เท่านั้น

12. หากต้องการเติมไวน์ในแก้วของตนเอง จะต้องเทไวน์ให้กับผู้ร่วมโต๊ะคนอื่นๆ ให้ครบก่อนเท่านั้น และที่สำคัญกว่านั้น… ผู้หญิงจะไม่ได้รับอนุญาตให้เทไวน์หรือกระทั่งขอให้ใครสักคนเติมไวน์ในแก้วของตนให้ แม้ว่าไวน์ในแก้วจะหมดแล้ว ก็จะต้องรอจนกว่าผู้ร่วมโต๊ะที่เป็นผู้ชายสังเกตุเห็นและเติมไวน์ให้เท่านั้น

13. เมื่อกินเสร็จแล้ว ปกติเราอาจลุกออกไปเดินเล่นกินลมชมวิวย่อยอาหาร ไปเข้าห้องน้ำ ดูทีวีหรืออาจขอตัวกลับก่อนหากเวลาล่วงเลยถึงดึกมากแล้ว ทว่ามารยาทของชาวฝรั่งเศสคือจะต้องรอให้เจ้าบ้านลุกขึ้นเสียก่อน คนอื่นๆ ถึงจะลุกจากโต๊ะอาหารได้ หรือแม้แต่เด็กๆ หากไม่ได้รับอนุญาตจากผู้ปกครองของตนก่อนก็จะไม่สามารถลุกไปไหนได้เช่นกัน

14. เมื่อจบมื้ออาหาร ก่อนกลับบ้าน จะต้องกล่าวร่ำลาอย่างเป็นทางการเพื่อแสดงถึงมิตรภาพและสัมพันธ์อันดี กล่าวชมมื้ออาหารของเจ้าบ้านสักนิดถือเป็นมารยาทขั้นพื้นฐานที่ควรจะทำค่ะ

…แค่อ่านก็ปาดเหงื่อแล้ว นี่ยังเป็นเพียงส่วนหนึ่งของ Art de la Table ศิลปะการจัดโต๊ะอาหาร และ มารยาทบนโต๊ะอาหารฝรั่งเศส เท่านั้น สำหรับการปฏิบัติจริงยังมีมารยาทอีกมากมายที่เรายังไม่ได้กล่าวถึงกันในบทความนี้ หากใครสนใจเรื่อง ศิลปะการจัดโต๊ะอาหาร และ มารยาทบนโต๊ะอาหารฝรั่งเศส มากกว่านี้ ก็สามารถหาอ่านเพิ่มเติม หรือลองหาคอร์สเรียนที่อธิบายเกี่ยวกับเรื่องเหล่านี้กันดูได้ค่ะ

สามารถติดตามผลงานต่าง ๆ ของทาง Bareo ได้ที่ช่องทางเว็บไซต์ของ Bareo หรือทาง Facebook : Design by Bareo ที่จะคอยอัพเดทข่าวสาร งานดีไซน์ และผลงานการออกแบบตกแต่งภายในมากมาย ให้ท่านผู้อ่านได้รับความรู้ และความสนุกตลอดทั้งปี

หรือหากสนใจจะออกแบบตกแต่งภายในกับทาง Bareo ทางเราก็มีบริการออกแบบภายในครบวงจร โดยสามารถอ่านรายละเอียดการให้บริการของเราได้ที่นี่ คลิ๊ก

ขอขอบคุณข้อมูลจาก
Wikipedia
snippetsofparis .com
mili-lo .com
winefolly .com
frenchlearner .com
talkinfrench .com